5 września 2021 r, weszły w życie przepisy ustawy o zapewnieniu dostępności (dla osób ze szczególnymi potrzebami). Każda organizacja, która otrzymuje dotację ze środków publicznych podlega tym przepisom (art. 6 i art. 7) i w ofercie oraz przy realizacji zadania jest zobowiązana do stosowania się do tych przepisów
W ogłoszeniach konkursowych na realizację zadań publicznych oraz we wzorach umów na realizację zadań publicznych pojawią się zapisy dotyczące zapewnienia dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Co to oznacza dla organizacji, która chce złożyć ofertę na konkurs?
Wymagania dostosowane do rodzaju zadania
Wymagania dotyczące zapewniania dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami powinny być każdorazowo dostosowane do rodzaju zadania publicznego.
Jeśli w ogłoszeniu konkursowym nie zostały wskazane konkretne wymagania dotyczące zapewnienia dostępności, organizacja musi samodzielnie opisać, w jaki sposób zadba o dostępność (cyfrową, architektoniczną i komunikacyjno-informacyjną) swoich działań. To, co wpisze w ofercie znajdzie odzwierciedlenie w umowie o realizacji zadania publicznego oraz w budżecie projektu.
Do zapewnienia dostępności zobowiązuje umowa
Organizacje są zobowiązane do zapewnienia dostępności w zakresie określonym w umowie.
Mieszkańcy i mieszkanki mogą występować z wnioskami lub żądaniami o zapewnienie dostępności oraz skargami na brak zapewnienia dostępności. Zarówno wnioski i żądania, jak i skargi będą wpływać do samorządu, ale – w przypadku zadań realizowanych przez organizacje – w pierwszej kolejności będzie sprawdzane, czy organizacja stosuje się do zapisów umowy w zakresie zapewnienia dostępności.
W skrajnym przypadku konsekwencją niewywiązywania się z zapisów umowy może być jej rozwiązanie – w drodze jednostronnego oświadczenia ze skutkiem natychmiastowym. Wiąże się to z koniecznością zwrotu niewydatkowanej dotacji.
Planuj budżet rozsądnie
To, co organizacja wpisze do oferty konkursowej w zakresie dotyczącym zapewnienia dostępności ma także przełożenie na budżet projektu. Wydatki na zapewnienie dostępności są kwalifikowalne, warto jednak planować je z głową i rozsądnie.
Zanim wpiszemy do projektu koszty związane np. z zakupem pętli indukcyjnej, zbadajmy, czy potencjalni odbiorcy i odbiorczynie planowanych działań będą z niej korzystać lub czy możemy taki sprzęt pożyczyć. Jeśli planujecie wynajęcie tłumacza lub tłumaczki PJM, spróbujcie oszacować skalę, w jakiej ta usługa będzie Wam potrzebna i sprawdźcie, czy możecie np. podzielić się kosztami z innymi organizacjami.
Dostępność architektoniczna
Szczególnie problematyczne może być zapewnienie dostępności architektonicznej.
Warto wiedzieć, że nawet jeśli miejsce, w którym organizacja planuje prowadzić działania nie jest w pełni dostępne architektonicznie lub w ogóle nie jest dostępne, nadal można się starać o dotację w otwartym konkursie ofert. Jednak wskazanie takiego miejsca do realizacji zadania może sprawić, że oferta danej organizacji odpadnie lub otrzyma mniej punktów od ofert innych organizacji, które zadeklarują prowadzenie działań w miejscu dostępnym.
Aby być bardziej dostępnym i zwiększyć swoje szanse na dotację można:
- zmienić miejsce realizacji działań;
- dostosować miejsce, o ile jest to możliwe;
- przeorganizować działalność (o ile to możliwe) i realizować działanie częściowo w innym, dostępnym miejscu lub wykorzystując rozwiązania techniczne, np. dostęp online; możliwe jest również zapewnienie wsparcia osoby trzeciej (dostęp alternatywny).
Jeśli nie można tego zrobić, warto w ofercie opisać występujące bariery, uzasadnić, z jakich przyczyn nie można zapewnić dostępności i wskazać, jak będzie zapewniony dostęp alternatywny.