W związku z przypadająca w 2020 r. 80. rocznicą zbrodni katyńskiej na łamach „Głosu Wielickiego” prezentujemy kolejną, 27 ofiarę tej zbrodni, Michała Niesłuchowskiego, związaną z Wieliczką. Tu mieszka jego wnuk noszący to samo imię i nazwisko.
(foto 2008a)Michał Niesłuchowski urodził się 13. 08. 1911 r. w Pomorzanach w powiecie zborowskim, woj. tarnopolskim jako syn Anastazji i Jana Niesłuchowskich. W latach 1926-1932 uczył się w Państwowym Gimnazjum Koedukacyjnym im. Króla Jana Sobieskiego w Złoczowie, które ukończył egzaminem dojrzałości. (foto 001) Po maturze studiował prawo na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Po studiach był urzędnikiem państwowym w Urzędzie Miasta Lwowa. Odbył dywizyjny kurs podchorążych rezerwy piechoty przy 54 pułku piechoty w 1933 r. Brał udział w ćwiczeniach rezerwy w 52 pułku piechoty w: 1934, 1936 i 1938 r. W 1936 r. został mianowany na stopień podporucznika rezerwy. (foto 001a)1. 02.1935 r. ożenił się z Marią Zajączkowską urodzoną 9.10.1912 r. (foto4760). Marii i Michałowi Niesłuchowskim urodził się 28. 03.1936 r.w Podhorcach syn Jerzy. W 1939 r. Michał Niesłuchowski w wyniku powszechnej mobilizacji stawił się do Wojska Polskiego. Po agresji Związku Radzieckiego na Polskę, czyli po 17 września 1939 r. został przez Sowietów internowany i osadzony w obozie jenieckim w Starobielsku. Stąd 4. 02.1940 r. wysłał kartkę do żony do Złoczowa (zachowała się do dziś). (foto 4760a,b)Po rozkazie Józefa Stalina z 5.03.1940 r. o wymordowaniu polskich jeńców z obozów w: Kozielsku, Ostaszkowie, Starobielsku, z tego obozu 14 kwietnia tegoż roku jako jeden 3894 jeńców zostaje wywieziony, zamordowany i pochowany w Charkowie. W tym czasie wdowa po zamordowanym Maria Niesłuchowska z synem Jerzym, babcią Marią Charakową udały się na Ziemie Zachodnie i zamieszkały w okolicy Paczkowa, Nysy. Potem przeprowadziły się do Krakowa. 25.04.1947 r. Inwalidzka Komisja dla Spraw Uznania za Zaginionych przy Starostwie Powiatowym w Krakowie wydała jej orzeczenie, że mąż Michał Niesłuchowski został uznany za zaginionego bez własnej winy na terenie obozu jenieckiego sowieckiego. Ostatecznie Maria Niesłuchowska z bliskimi trafiły do Wieliczki i zamieszkali jako lokatorzy przy ul. Hanki Sawickiej 65, w kamienicy Marii Konowaluk (1895-1967),wdowy po kapitanie WP Eustachym Kolowaluku (1891-1949) z córką Barbarą (1922-1990). Pracowała w PSS w Wieliczce i wychowywała syna. Jerzy po szkole zatrudnił się w Zakładzie Tworzyw Sztucznych, potem w Spółdzielni „Promień” w Wieliczce, a następnie w Telpodzie w Krakowie. (foto 4761)W 1957 r. ożenił się z Józefą Kulką z Sidziny i na świat przyszedł w 1958 r. syn Michał. Ten zawarł związek małżeński z Ewą Ptak, córką Henryka Ptaka, prezesa Związku Kombatantów i Byłych Więźniów Politycznych RP w Wieliczce. Dzięki informacji Piotra Ptaka poznałam tragedię ś.p. Michała Niesłuchowskiego, lat 29 zamordowanego w Charkowie w 1940 r. oraz jego jedynego wnuka Michała, który od ojca otrzymał w spadku m.in. ziemię z Katynia w woreczku.
W książce Adama Moszyńskiego pt. „LISTA KATYŃSKA JEŃCY OBOZÓW KOZIELSK OSTASZKÓW STAROBIELSK ZAGINIENI W ROSJI SOWIECKIEJ (Warszawa 1989 r.), w części trzeciej zawierającej wykaz jeńców obozu w Starobielsku na stronie 306 znajdujemy: „Niesłuchowski Michał, ppor. rez., 1911, s. Jana, wywieziony 14.4.40 z obozu (rel. O. B. czyli pisemna relacja śp. por. rez. Ottona Bisanza, byłego jeńca obozu w Starobielsku, „starszego” jednego z mieszkańców bloków obozowych, zmarłego 23. 08. 1953 r. w Londynie.) Biogram Michała Niesłuchowskiego, ofiary zbrodni katyńskiej został przedstawiony w Wieliczce 28.04. 2010 r. na 148 spotkanie z cyklu „Wieliczka-Wieliczanie” zorganizowanym w 70. rocznicy zbrodni katyńskiej. Zebrane o nim dane zostały opublikowane w zeszycie 93 „Biblioteczki Wielickiej” (2010). 13. 04.2011 r. na Cmentarzu Komunalnym w Wieliczce posadzono w kwaterze „Dębów Pamięci” – „Dąb Pamięci” dla porucznika Michała Niesłuchowskiego, s. Jana ur. w 1911 r. zamordowanego w Charkowie. Certyfikat nr: 3540/6433/WE/2010 na „Dęba Pamięci” – pozyskany przez niżej podpisaną ze Stowarzyszenia Parafiada im. ks. Józefa Kalasancjusza w Warszawie – odebrał w czasie uroczystości wnuk zamordowanego, wieliczanin Michał Niesłuchowski.(foto 4782)Nazwisko ś. p. porucznika Michała Niesłuchowskiego widnieje także na tablicy postawionej w tej kwaterze w 2012 r.
Na wielickim cmentarzu w kwaterze XVIII znajduje się grób rodziny Niesłuchowskich, w którym spoczywają: Maria Charakowa (1885-1955), Maria Niesłuchowska (1912-1982), Józefa Niesłuchowska (1936-1976), Jerzy Niesłuchowski (1936-2012). (foto 4783).
Dziękuję Michałowi Niesłuchowskiemu za udostępnienie archiwaliów, udzielenie informacji o dziadku, ś. p. Michale Niesłuchowskim, zamordowanym strzałem w tył głowy przez NKWD w Charkowie przed 80-ciu laty. Wieczne odpoczywanie racz mu dać Panie a światłość wiekuista niechaj mu świeci. Niech odpoczywa w pokoju wiecznym Amen.
Opracowała Jadwiga Duda
Niniejszy artykuł został opublikowany w piśmie „Głos Wielicki” Nr8 (165) Sierpień 2020 (foto 4784,4785)
